काठमाडौं। दसैंअघि आधा दर्जन बैंकहरुले लाभांश घोषणा गर्ने भएका छन्। एभरेष्ट, सानिमा, सिटिजन्स, निफ्रा, माछापुच्छ्रे बैंक र कामना सेवा विकास बैंकसँगै मञ्जु श्री फाइनान्सले लगानीकर्तालाई दसैंअघि गत आर्थिक वर्षको नाफाबाट सेयरधनीलाई लाभांश घोषणा गर्न आवश्यक प्रक्रिया सुरु गरेका हुन्।
सेयरधनीलाई दसैंअघि प्रतिफल घोषणा गर्न बैंकहरुले गत आर्थिक वर्षको वित्तीय विवरणको अन्तिम लेखापरीक्षण गराई नेपाल राष्ट्र बैंकमा वित्तीय विवरणमा प्रारम्भिक स्वीकृति (प्रिलिमनरी अप्रुभल) का लागि जानुपर्ने हुन्छ। उल्लेखितमध्ये माछापुच्छ्रे बैंकले राष्ट्र बैंकबाट प्रिलिमनरी अप्रुभल लिएर ८ प्रतिशत लाभांश घोषणा गरिसकेको छ।
हाल बैंक घोषित लाभांशमा राष्ट्र बैंकको अन्तिम स्वीकृति लिने प्रकृयामा छ। अन्तिम स्वीकृति लिएर पछि बैंकले वार्षिक साधारण सभाको मिति तय गर्ने छ।
बाँकीमध्ये एभरेष्ट बैंक, निफ्रा, कामना सेवा विकास बैंक र मञ्जुश्री फाइनान्सले गत आवको सम्बन्धित सुपरिवेक्षण विभागमा प्रिलिमनरी अप्रुभलको लागि पुगेका छन्। सानिमा र सिटिजन्स बैंकले पनि अन्तिम लेखापरीक्षण समाप्त गरी त्यसमा थप रिभ्यु गरिरहेका छन्।
‘यो सातासम्म एजिएम क्लियरिन्स्को लागि आउनेहरुले दसैंअघि प्रिलिमनरी अप्रुभल पाउँछन्, लाभांश घोषणा दसैंअघि गर्न पाउने भए पनि साधारणसभा अन्तिम स्वीकृति पाएको २१ दिन पछिमात्रै गर्नु पाउने भएकाले तिहारपछि नै हुन सक्छ,’ राष्ट्र बैंक स्रोतले क्यापिटल नेपालसँग भन्यो।
राष्ट्र बैंकले यी बैंकहरुले पेश गरेको वित्तीय विवरणमा विस्तृत मूल्यांकन गर्दै गत वर्ष यी बैंकहरुले छुट्याउनुपर्ने कर्जा नोक्सानी, साधारण जगेडा कोष, कर्मचारीको तालिम, सामाजिक उत्तरदायित्व कोषमा छुट्याउनुपर्ने पैसालगायत थप गर्नुपर्ने ठाउँमा थप्न लगाएर प्रारम्भिक स्वीकृति दिने स्रोतको भनाइ छ।
उल्लेखित बैंकहरुले आफ्नो क्षमताअनुसार लाभांश वितरण गर्न राष्ट्र बैंकको वाणिज्य बैंक सूपरिवेक्षण विभाग र वित्तीय संस्था सुपरिवेक्षण विभागमा वित्तीय विवरण पेश गरेका हुन्। विभागले बैंकको वित्तीय विवरण प्रिलिमिनरी अप्रुभल पाएपछि सोहीअनुसार बैंकको सञ्चालक समितिले गत आर्थिक वर्षको नाफाबाट लगानीकर्तालाई दिने लाभांश घोषणा गर्नेछ।
घोषित लाभांश राष्ट्र बैंकले अन्तिम स्वीकृति दिएपछि मात्र साधारणसभाको मिति तय गरी लगानीकर्तालाई वितरण हुन्छ।
सबै बैंकहरुले राष्ट्र बैंकले प्रिलिमिनरी अप्रुभल दिएजति सबै लाभांश घोषणा भने गर्दैनन्। केही बैंकहरुले यस्तो नाफा रिभर्जमा समेत राख्छन्। कही प्रतिशतमात्रै लगानीकर्तामा बाँड्न लाभांश घोषणा गर्छ।
घोषित लाभांश राष्ट्र बैंकले अन्तिम स्वीकृति दिएपछि मात्र साधारणसभाको मिति तय गरी लगानीकर्तालाई वितरण हुन्छ। राष्ट्र बैंकबाट पारित भएको वित्तीय विवरणको क्षमताअनुसार लाभांश घोषणा गर्ने/नगर्ने भन्ने सम्बन्धित बैंकमा भर पर्छ। क्षमताअनुसार लाभांश वितरण नगरेर केही बैंकहरुले रिजर्भमा समेत वितरण योग्य नाफाको पैसा राख्छन्।
दसैंअघि लाभांश घोषणा गर्ने बैंकहरुको क्षमता कति?
दसैंअघि लाभांश वितरणको लागि आवश्यक प्रकृया सुरु गरेका बैंकमध्ये एभरेष्ट बैंकको सबैभन्दा बढी लाभांश क्षमता छ। बैंकले सार्वजनिक गरेको अपरिस्कृत वित्तीय विवरणअनुसार गत वर्ष ३८.२७ प्रतिशत लाभांश क्षमता बनाएको छ। अघिल्लो वर्षसमेत बैंकको २८.०६ प्रतिशत लाभांश क्षमता भए पनि १५.५३ प्रतिशतमात्रै लाभांश वितरण गरेको थियो।
यस्तै, राष्ट्र बैंकमा एजिएम क्लियरिङ माग्दै पुगेको निफ्राको अपरिस्कृत वित्तीय विवरणअनुसार १९ प्रतिशत लाभांश क्षमता छ। साथै, कामना सेवा विकास बैंकको १७.३० प्रतिशत र मञ्जुश्री फाइनान्सको २६.२३ प्रतिशत रहेको छ।
अन्तिम लेखापरीक्षण गराएर वित्तीय विवरण लिएर राष्ट्र बैंक जाने तयारीमा रहेको सानिमा बैंकले २०.४७ प्रतिशत र सिटिजन्स बैंकको ५.२५ प्रतिशत लाभांश क्षमता छ।
