काठमाडौं। चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज र आसपासका क्षेत्रबाट नियन्त्रणमा लिइएका बाघ पाल्न मुस्किल हुने गरेको छ। बजेट अभावमा बाघ पाल्न कठिन हुने गरेको हो।
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको खोरमा सात बाघ रहेका छन्। निकुञ्जको मुख्य कार्यालय कसरामा तीन, सौराहामा दुई र देवनगरमा दुई बाघ छन्।
मानव बस्तीमा पसेर हिंस्रक गतिविधि गरे वा बिरामी भएमा बाघलाई नियन्त्रणमा लिएर खोरमा राख्ने गरिन्छ। दैनिक मासु खुवाउनु पर्छ।
निकुञ्जका सूचना अधिकारी अविनाश थापा मगरका अनुसार वार्षिक रुपमा ती बाघ पाल्न ३० लाख हाराहारी बजेट चाहिन्छ। एउटा बाघलाई दैनिक पाँचदेखि सात किलो राँगाको मासु खुवाउनुपर्ने हुन्छ। सरकारले नियन्त्रणमा लिइएका बाघ पाल्न वार्षिक पाँच लाख हाराहारी मात्रै बजेट छुट्याउने गरिएको उहाँले बताए।
सूचना अधिकारी थापा मगरले भने, ‘गत आर्थिक वर्षमा बाघका लागि २२ लाख हाराहारी मासुको भुक्तानी गर्न बाँकी छ। एक महिनामा सात बाघलाई दैनिक पाँच किलोका दरले राँगाको मासु खुवाउँदा मासिक दुई लाखभन्दा बढी खर्च हुन्छ।’ बाघलाई दैनिक मासु खुवाइरहेको भए पनि रकम भुक्तानी गर्न नसकिएको उनको भनाइ थियो।
‘खोरमा थप बाघ राख्ने ठाउँ छैन,’ सूचना अधिकारी थापा मगरले भने। राख्ने ठाउँ नभएपछि गत वर्ष एउटा बाघ पर्सा पठाइएको थियो। बर्सेनि बाघको आहाराका लागि बजेट घट्दै जाने र नियन्त्रणमा लिनुपर्ने बाघ थपिँदै जाने हुँदा समस्या भएको उनले बताए।
पछिल्लो गणनाअनुसार चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा वयस्क बाघ १२८ रहेका छन्। आहारा प्रजातिको संख्या बढ्दै जाँदा बाघको संख्या पनि बढ्दै गएको छ।
यो निकुञ्ज बाघका लागि राम्रो बासस्थान हो। यहाँ आउने पर्यटकलाई सहजै देखाउन देवनगरको खोरमा बाघ राखिएका छन्। त्यहाँ सहज रुपमा बाघ हेर्न पाइन्छ।
