प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले राजीनामा दिएसँगै नेपाली राजनीतिमा नयाँ अध्याय सुरु भएको छ। यो घटनाक्रम जेनजीको आन्दोलनको प्रत्यक्ष परिणाम हो भन्नुमा अतिशयोक्ति हुने छैन।
अब आन्दोलनले आफ्नो उद्देश्य हासिल गर्यो। यसको भविष्य कस्तो हुनुपर्छ? यस्तो महत्वपूर्ण मोडमा आन्दोलनकारीले संयमता र दूरदर्शिता देखाउनुको विकल्प छैन।
जेनजीको आन्दोलनले नेपाली राजनीतिक इतिहासमा महत्वपूर्ण स्थान बनाएको छ। यो केवल सडकमा निस्कने युवाहरूको भिड मात्र थिएन। यो नेपाली युवाको राजनीतिक चेतनाको जागरण हो। विगतमा राजनीतिक दलको छायामा मात्र सक्रिय हुने युवाहरूले पहिलो पटक स्वतन्त्र र संगठित रूपमा आफ्नो आवाज उठाए।
यस आन्दोलनले नेपाली युवामा राष्ट्रिय समस्याहरूप्रति गहिरो चासो रहेको देखाएको छ। भ्रष्टाचार, शासकीय अकर्मण्यता, र राजनीतिक अस्थिरताविरुद्ध उनीको प्रतिरोध स्वाभाविक र न्यायसंगत थियो। यसले पुरानो राजनीतिक संस्कृतिलाई चुनौती दिँदै नयाँ विकल्पको खोजी गरेको छ।
जेनजीको मुख्य माग प्रधानमन्त्रीको राजीनामा थियो। जुन पूरा भएको छ। तर यो मात्र एउटा माग थियो। उनीहरूका अन्य मागहरूमा भ्रष्टाचारविरुद्धको लडाइँ, राजनीतिक संस्कृतिको परिवर्तन र युवाकाह लागि रोजगारी सिर्जना जस्ता व्यापक विषयहरू छन्। यी सबै मागहरू एकैदिनमा पूरा हुन सक्दैनन्।
नेपाल जस्तो विकासोन्मुख देशका लागि राजनीतिक स्थिरता अत्यन्त जरुरी छ। व्यापार, व्यवसाय, पर्यटन र विदेशी लगानी सबै स्थिर वातावरणमा मात्र फल्छन्।
राजनीतिक परिवर्तन एक जटिल प्रक्रिया हो। जसमा धैर्यता, निरन्तरता र रणनीतिक सोच चाहिन्छ। प्रधानमन्त्रीको राजीनामा केवल पहिलो कदम हो। अन्त्य होइन। यो सफलताको आधारमा आन्दोलनकारीले अब आफ्नो अर्को चालको योजना बनाउनुपर्छ।
पहिलो कुरा, निरन्तर आन्दोलन र अशान्तिले देशको आर्थिक गतिविधिलाई बाधा पुर्याउँछ। नेपाल जस्तो विकासोन्मुख देशका लागि राजनीतिक स्थिरता अत्यन्त जरुरी छ। व्यापार, व्यवसाय, पर्यटन र विदेशी लगानी सबै स्थिर वातावरणमा मात्र फल्छन्।
दोस्रो, आन्दोलनको वैधानिकता र नैतिक उचाइँ कायम राख्न संयमता आवश्यक छ। अत्यधिक आन्दोलनले जनतामा थकान ल्याउँछ। सामान्य नागरिकहरूको दैनिक जीवनमा अनावश्यक कष्ट पुर्याउँछ। यसले आन्दोलनप्रति जनसमर्थन घटाउन सक्छ।
तेस्रो, नयाँ राजनीतिक नेतृत्वलाई काम गर्ने मौका दिनुपर्छ। निरन्तर दबाबमा राखेर कुनै पनि सरकारले प्रभावकारी काम गर्न सक्दैन। रचनात्मक आलोचना र सहयोग दुवै आवश्यक छ।
जेनजीका आन्दोलनकारीले अब आफ्नो रणनीति परिवर्तन गर्नुपर्छ। सडक आन्दोलनबाट संस्थागत र रचनात्मक राजनीतितर्फ लाग्नुपर्छ। यसका लागि केही सुझाव प्रस्तुत गर्न सकिन्छ?
पहिलोः युवा नेतृत्व विकास कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्छ। राजनीतिक परिवर्तनका लागि योग्य र इमानदार नेतृत्व चाहिन्छ। जेनजीले यस्ता नेताहरू तयार पार्ने काममा लाग्नुपर्छ।
दोस्रोः नीति निर्माणमा सहभागी हुनुपर्छ। सरकारका नीति तथा कार्यक्रमहरूमा रचनात्मक सुझाव दिने, त्रुटिहरू औंल्याउने, र समाधानका विकल्पहरू प्रस्तुत गर्ने काममा सक्रिय हुनुपर्छ।
तेस्रोः जनचेतना बृद्धिका कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्छ। भ्रष्टाचारविरुद्धको चेतना, मतदाताको शिक्षा, र लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यताको प्रसार गर्ने काममा लाग्नुपर्छ।
आन्दोलनको एकता कायम राख्नु, विभिन्न राजनीतिक दलबाट आउने प्रलोभन र दबाबको सामना गर्नु, र दीर्घकालीन लक्ष्यतर्फ केन्द्रित रहनु मुख्य चुनौतीहरू हुन्।
चौथोः स्थानीय तहदेखि नै परिवर्तनको शुरुआत गर्नुपर्छ। महानगर, उपमहानगर, र गाउँपालिकाहरूमा इमानदार र योग्य युवाहरूलाई उम्मेदवार बनाउने र समर्थन गर्ने काममा सक्रिय हुनुपर्छ।
जेनजीका सामु अब केही चुनौतीहरू छन्। आन्दोलनको एकता कायम राख्नु, विभिन्न राजनीतिक दलबाट आउने प्रलोभन र दबाबको सामना गर्नु, र दीर्घकालीन लक्ष्यतर्फ केन्द्रित रहनु मुख्य चुनौतीहरू हुन्।
तर, अवसर पनि कम छैनन्। नेपाली जनताको ठूलो हिस्साले परिवर्तनको चाहना देखाएको छ। युवाहरूमा राजनीतिक चेतना बढेको छ। सामाजिक सञ्जालको शक्तिले सन्देश फैलाउन सजिलो बनाएको छ। यी सबै अवसरहरूको सदुपयोग गर्न सकिन्छ।
कुनै पनि सफल आन्दोलनलाई विभिन्न शक्तिहरूले आफ्नो स्वार्थका लागि प्रयोग गर्न खोज्छन्। जेनजीले यस कुरामा सचेत रहनु पर्छ। नेपालको भौगोलिक अवस्थालाई दृष्टिगत गर्दै, विदेशी शक्तिको प्रभावबाट बच्न सकिन्छ भने आन्दोलनको शुद्धता कायम राख्न सकिन्छ।
जेनजीको आन्दोलनले नेपाली युवाहरूको शक्ति देखाएको छ। अब यो शक्तिलाई राष्ट्र निर्माणको काममा लगाउने बेला आएको छ। संयमता, धैर्यता र रचनात्मकता देखाएर यो आन्दोलनले इतिहासमा गौरवशाली स्थान बनाउन सक्छ।
प्रधानमन्त्रीको राजीनामा एउटा सुरुआत मात्र हो। वास्तविक परिवर्तन त व्यवस्थामा, संस्कृतिमा र मानसिकतामा आउँछ। यो काम लामो र कठिन छ, तर असम्भव छैन। जेनजीका साथीहरूले यो ऐतिहासिक जिम्मेवारी बुझेर अगाडि बढ्नुहुन्छ भन्ने विश्वास छ।
देश र जातिको हितमा, लोकतन्त्रको सुदृढीकरणमा, र भावी पुस्ताको उज्ज्वल भविष्यको निम्ति जेनजीप्रति संयमित र रचनात्मक हुन विनम्र अपिल छ। यो बेला हो एकताबद्ध भएर नेपालको नयाँ नेपाल निर्माण गर्ने।
-1757425218.jpg)
-1757417863.jpeg)
