काठमाडौं। एसियाली विकास बैंक (एडीबी), विश्व बैंक समूहको अन्तर्राष्ट्रिय विकास संघ (आईडीए) र स्विस विकास तथा सहयोग निकाय (एसडीसी) ले नेपाल सरकारलाई विपद् जोखिम न्यूनीकरण र व्यवस्थापन सुदृढ गर्न तथा जलवायु प्रतिरोधी पूर्वाधार निर्माण गर्न सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता पुनः जनाउँदै तीन वर्षे सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरेका छन्।
नेपालले बाढी, खडेरी, पहिरो र हिमताल पग्लनजस्ता जलवायु प्रेरित प्रकोपबाट बढ्दो खतराको सामना गरिरहेको छ, जसले ठूलो मानवीय र आर्थिक क्षति निम्त्याइरहेको छ र समुदायहरूलाई विस्थापित गरिरहेको छ। देशको आर्थिक वृद्धिको लागि महत्वपूर्ण मानिने जलविद्युत लगायत प्रकृतिमा निर्भर क्षेत्रहरू यी प्रभावहरूप्रति विशेष रूपमा संवेदनशील छन्।
सहयोगको महत्व
"जलवायु प्रतिरोधी पूर्वाधार र विपद् जोखिम व्यवस्थापनमा लगानी गर्नु अहिलेसम्मकै महत्वपूर्ण भएको छ। यस्ता लगानीले समुदायहरूलाई बलियो बनाउने र आवश्यक सम्पत्तिहरूको सुरक्षा गर्ने मात्र होइन, रोजगारी सिर्जना र दीर्घकालीन आर्थिक वृद्धिलाई समेत प्रवर्द्धन गर्नेछ," नेपालका लागि एडीबी देश निर्देशक आर्नाड काउचोइसले भने।
"सुदृढ समन्वय र प्राविधिक सहयोगमार्फत, एडीबी, आईडीए र एसडीसीले नेपाललाई जलवायु प्रभावहरूप्रति प्रतिरोधी क्षमता निर्माण गर्न र लगानीले देशभरिका जनतालाई दिगो लाभ पुर्याउने सुनिश्चित गर्न सहयोग गर्ने उद्देश्य राखेका छौं," उनले थप्नुभयो।
सहकार्यको क्षेत्र
साझेदार निकायहरूले नेपाल सरकारलाई प्रतिरोधी पूर्वाधार विकास गर्न र कोशी प्रदेशको दूधकोशी नदी बेसिनमा जलविद्युत क्षेत्र लगायतका योजनाबद्ध र विद्यमान लगानीहरूलाई अगाडि बढाउन सहयोग गर्ने अभिव्यक्ति जनाएका छन्।
"जलवायु आघात र प्राकृतिक प्रकोपप्रति विश्वकै सबैभन्दा बढी संवेदनशील देशहरूमध्ये एकको रूपमा, नेपालका लागि प्रतिरोधी क्षमता निर्माण गर्नु अनिवार्य छ। समुदाय, लगानी र रोजगारीको संरक्षण गर्न जोखिम कम गर्ने र संकटको लागि तयारी गर्ने निरन्तर प्रयासहरू नेपालको विकास एजेन्डाको केन्द्रमा हुनुपर्छ। हामी सँगै मिलेर काम गरेर, एडीबी, विश्व बैंक र एसडीसीले नेपालको दिगो विकासलाई सहयोग गर्न हाम्रो सामूहिक विशेषज्ञता, स्रोत र प्रतिबद्धताको उपयोग गर्ने उद्देश्य राखेका छौं," माल्दिभ्स, नेपाल र श्रीलङ्काका लागि विश्व बैंक डिभिजन निर्देशक डेभिड सिस्लेनले भने।
साझेदारीका मुख्य पक्षहरू
यो साझेदारीले बहु-खतरा जोखिम मूल्याङ्कन मोडेलहरू सुदृढ गर्ने, व्यापक पूर्व चेतावनी प्रणालीहरू स्थापना गर्ने, जलवायु प्रतिरोधी पूर्वाधारका लागि जलवायु जोखिम व्यवस्थापन र वित्तीय सेवाहरू अगाडि बढाउने, र ज्ञान आदानप्रदान तथा सचेतना प्रवर्द्धन गर्ने मार्फत नेपालको विपद् प्रतिरोधी क्षमता बलियो बनाउने लक्ष्य राखेको छ। यसले संयुक्त विश्लेषणात्मक कार्य, क्षमता विकास, संस्थागत सुदृढीकरण र नेपाल सरकार तथा स्थानीय सरोकारवालाहरूसँगको निकट प्राविधिक सहकार्यमा समेत जोड दिनेछ।
स्विस प्रतिबद्धता
"नेपालमा प्रतिरोधी क्षमता र दिगो विकासलाई प्रवर्द्धन गर्न स्विट्जरल्यान्ड दृढतापूर्वक प्रतिबद्ध छ। यस साझेदारीमार्फत, नेपाली समकक्षीहरू, एडीबी र आईडीएसँग मिलेर विपद् जोखिम न्यूनीकरण र जलवायु प्रतिरोधी पूर्वाधारका लागि नवीन समाधानहरू सह-विकास गर्न शैक्षिक क्षेत्र र निजी क्षेत्रका स्विस विशेषज्ञहरूको समर्पित टोली परिचालन गरिनेछ। यो सहयोग यस क्षेत्रमा स्विट्जरल्यान्डको दीर्घकालीन संलग्नता र नेपालका लागि सुरक्षित र थप दिगो भविष्य निर्माण गर्न समावेशी, ज्ञानमा आधारित साझेदारीमा हाम्रो विश्वासलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ," एसडीए सहायक महानिर्देशक र एसिया-अमेरिका डिभिजनका प्रमुख राजदूत आर्नो विकीले भने।
यस साझेदारीमार्फत, एडीबी, आईडीए र एसडीसीले समन्वय सुधार गर्दै, दोहोरोपना टार्दै र बढी प्रभावका लागि आफ्नो सामूहिक विशेषज्ञता र स्रोतहरूको उपयोग गरेर नेपालको दिगो र प्रतिरोधी विकासलाई सहयोग गर्ने आफ्नो साझा प्रतिबद्धता पुनः पुष्टि गरेका छन्।