काठमाडौं। त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा समानान्तर ट्याक्सी-वेको दोस्रो चरणको काम सोमबारदेखि सुरु हुने भएको छ। पुरानो समानान्तर ट्याक्सी-वेलाई निर्माणाधीन नयाँ ट्याक्सी-वेसँग जोड्ने संरचना तयारका लागि सोमबारदेखि एक महिनासम्म दोस्रो चरणको काम सुरु गर्न थालिएको प्राधिकरणअन्तर्गत रहेको हवाई यातायात क्षमता अभिवृद्धि आयोजनाका निर्देशक इन्जिनियर दिपेन्द्र श्रेष्ठले जानकारी दिए।
‘एसियाली विकास बैंकको अनुदान सहायतमा सन् २००९ मा तयार गरिएको गुरुयोजनाअनुसार सन् २०१३ देखि सुरु भएको काठमाडौं विमानस्थलको स्तरोन्नतिको कामको निरन्तरता भएको हवाई यातायात क्षमता अभिवृद्धि आयोजनाका निर्देशक इन्जिनियर श्रेष्ठको भनाइ छ।
गत वर्ष तयार पारिएको नयाँ ट्याक्सी-वे ‘इको’ र पुरानो ट्याक्सी-वेलाई जोड्ने काम अहिले गर्न थालिएको उनले बताए। विमानस्थलको दक्षिणतर्फ अवस्थित ‘इको’ ट्याक्सी-वे हो। यस्तै, पुरानो ११० मिटर दूरीमा रहेको समानान्तर ट्याक्सी-वेलाई अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्डयन सङ्गठनको मापदण्डअनुसार १७२.५ मिटर दूरीमा निर्माण भइरहेको नयाँ ट्याक्सी-वेसँग जोड्न ‘बाइपास ट्याक्सी-वे’को उनले बताए। यस बाइपास ट्याक्सी-वेको लम्बाई ७०-७५ मिटर रहने अनुमान गरिएको छ।
योजनाअनुसार अहिलेको पुरानो ट्याक्सी-वे रन-वे सेन्टर लाइनबाट ११० मिटर टाढा छ। जुन आइकाओ स्ट्यान्डर्डभन्दा कम हो। नयाँ ट्याक्सी-वे भने १७२.५ मिटर दुरीमा निर्माण हुँदै छ। यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको सुरक्षित दुरी मानिन्छ। यी दुईबीचको दुरीलाई जोड्न बाइपास ट्याक्सी-वे बनिरहेको उनले बताए।
विमानस्थलको धावनमार्गको लम्बाई तीन हजार ३७४ मिटर छ। अहिले १९ सय मिटर लम्बाईको एकमात्र समानान्तर ट्याक्सी-वे छ।
निर्माणका कारण विमानस्थलको सञ्चालनमा केही प्रभाव परे पनि यस पटक रन-वे पूर्ण रूपमा बन्द गर्नुपर्ने स्थिति नरहेको जनाएको छ। गत वर्ष ट्याक्सी-वे निर्माणको बेला १० घण्टा विमानस्थल बन्द गरिएको थियो।
काम भइरहेको क्षेत्र रन-वे सेन्टरलाइनबाट ७५ मिटरभन्दा बाहिर हुने भएकाले केवल ट्याक्सी-वे ‘इको’ र डेल्टादेखि दक्षिणतिरको समानान्तर ट्याक्सी-वे मात्र बन्द गरिने जनाएको छ। ट्याक्सी-वे ‘इको’ बन्द हुँदा उडानहरूको रन-वे प्रवेश डेल्टा ट्याक्सीवेमार्फत गर्नुपर्ने छ। यसले रन-वे अकुपेन्सी टाइम बढाए पनि समग्र अप्रेशन अवधि घटाउनु नपर्ने प्राधिकरणका सूचना अधिकारी ज्ञानेन्द्र भुलले जानकारी दिए।
चाडपर्व तथा मनसुन सकिएको समय मुख्य निर्माण सिजन मानिन्छ। डिसेम्बर लागेपछि फ्लाइट मुभमेन्ट पनि केही घट्ने भएकाले यही अवसरलाई उपयोग गर्दै काम सुरु गरिएको सूचना अधिकारी भुलले जानकारी दिए।
विमानस्थलको धावनमार्गको लम्बाई तीन हजार ३७४ मिटर छ। अहिले १९ सय मिटर लम्बाईको एकमात्र समानान्तर ट्याक्सी-वे छ। यो रन-वेदेखि ११० मिटरको दुरीमा पश्चिमतर्फ पर्छ। धावनमार्गबाट जहाज बाहिरिन र छिर्न अहिले ५ वटा एक्जिट टेक्सी-वे छन्। विमानस्थलको एप्रोनमा अहिले ११ वटा अन्तर्राष्ट्रिय र १८ वटा आन्तरिक विमान मात्रै पार्किङ क्षमता छ।
अहिलेको रन-वेको क्षमता प्रतिघण्टा भीएफआर उडानमा ३३ वटा र खराब मौसमका बेला उपकरणको सहायताबाट १२ वटा उडान प्रतिघण्टा रहेको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलभित्र यतिबेला नेपाल सरकार र एसियाली विकास बैंकको ऋण सहायतामा करिब १५ अर्ब रुपैयाँका तीन वटा फरक/फरक ठेक्का सञ्चालनमा छन्। ती योजनाहरूमध्ये एसियाली विकास बैंकको सवा ४ अर्ब ऋण सहायतामा पहिलो रन-वेको दक्षिणतर्फ जोड्ने समानान्तर ट्याक्सी-वे निर्माण भइरहेको छ।
त्यस्तै, करिब ४ अर्ब ऋणमा रन-वेको पूर्वतर्फ ह्यांगर एप्रोन तथा एक्जिट ट्याक्सीवे निर्माण गर्ने कार्य भइरहेको छ। नेपाल सरकार र नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको करिब ७ अर्ब लागानीमा रन-वेको उत्तरतर्फ जोड्ने समानान्तर ट्याक्सी-वे र अन्तर्राष्ट्रिय पार्किङ एप्रोन निर्माण गर्ने कार्य भइरहेको छ।
