काठमाडौं। विश्वको सबैभन्दा ठूलो विद्युतीय सवारी साधन (ईभी) बजारका रुपमा चिनिएको चीन अहिले आफ्नै सफलताको भारले थिचिन थालेको छ।
ईभीको वृद्धिमा विश्वलाई चकित पारेको चीन अहिले ‘प्राइस वार’ र कम्पनीहरूबीचको क्रूर प्रतिस्पर्धाले उद्योगलाई नै संकटमा पुर्याएको छ।
सन् २०२४ मा चीनमा ६४ लाख ईभी बिक्री भए। जुन विश्वको कुल बिक्रीको आधाभन्दा बढी हो। सन् २०२२ मा ६३ प्रतिशतले बढेको बिक्री २०२४ मा घटेर १९ प्रतिशतमा सीमित भएको छ।
विश्लेषकका अनुसार यो गिरावटले कम्पनीहरूलाई आन्तरिक रूपमा आक्रामक रणनीतिमा धकेलेको छ। कम्पनीहरू बजार हिस्सा जोगाउन वा बढाउन गाडीको मूल्य भारी रूपमा घटाइरहेका छन्। बिवाईडी, एक्सपेङ, लिपमोटरलगायतका प्रमुख ब्रान्डहरूले बजारमा भारी छुट अफरहरु दिइरहेका छन्। केही गाडीहरूको मूल्य उत्पादन लागतभन्दा तल झरेको बताइएको छ।
गत हप्ता सरकारले मूल्यमा छुट दिएका प्रमुख कम्पनीहरुलाई मूल्य कटौती गरेर एकाकामा प्रतिस्पर्धा नगर्न आग्रह गरेको छ। विश्लेषकहरूले प्रतिस्पर्धा अझ तीव्र हुने आँकलन गरेका छन्। जसको सम्भावित रूपमा बेलायत र युरोप जस्ता निर्यात बजारमा महत्वपूर्ण प्रभाव पर्ने छ। यसको परिणाम टेस्ला जस्ता पश्चिमी ब्रान्डमा पनि पर्ने छ। जुन चीनमा बिक्रीको लागि लडिरहेका छन्।
विश्लेषकमाथि यस स्मिटका अनुसार चीनका ईभी निर्माता आफ्ना घरेलु साथीहरू र पश्चिमी निर्मातालाई चिनियाँ बजारबाट बाहिर निकाल्न खोजिरहेका छन्।
ईभी उद्योगका लागि चिन्ताजनक पक्ष भनेको धेरै कम्पनीहरू अहिले घाटामा चल्नु हो। कम्पनीहरूले ‘प्राइस वार’मा टिक्न आपूर्तिकर्तालाई तलब र भुक्तानी दिन ढिला गरिरहेका छन्। एक्सपेङ तथा डोङफेङ जस्ता कम्पनीहरूले आपूर्तिकर्तालाई २०० दिनसम्म भुक्तानी नदिएको तथ्य सार्वजनिक भएको छ।
विश्लेषकमाथि यस स्मिटका अनुसार चीनका ईभी निर्माता आफ्ना घरेलु साथीहरू र पश्चिमी निर्मातालाई चिनियाँ बजारबाट बाहिर निकाल्न खोजिरहेका छन्।
बजारमा टिक्न युद्ध
चीनको प्रतिस्पर्धी बजारमा टिक्न धेरै ईभी कम्पनीहरुले संघर्ष गरिरहेका छन्। बिक्रीलाई निरन्तरता दिनका लागि धेरैले आक्रामक छुटको सहारा लिइरहेका छन्। विश्लेषकहरुको अनुमानअनुसार यस दशकको अन्त्यसम्म ईभी ब्रान्डहरुको संख्या घट्ने छ। बजारमा टिक्न गाह्रो पर्ने ब्रान्डहरु अन्य ब्रान्डसँग मर्ज हुन बाध्य हुने छन्।
चीनमा तीव्र प्रतिस्पर्धा अपेक्षा गरिएभन्दा लामो समयसम्म चलेको छ। किनकि धेरै ब्रान्डहरूलाई स्थानीय सरकारहरूले समर्थन गरिरहेका छन्। सरकारले या त उनीहरूमा लगानी गर्छ वा उनीहरूलाई अनुदान दिन्छ। कम ब्याज दरमा ऋण प्रदान गरेको पाइन्छ। उदाहरणका लागि निओलाई लिन सकिन्छ। सन् २०२० मा १ बिलियनको बेल आउटमार्फत निओलाई सरकारले पतन हुनबाट बचाइएको थियो।
चिनियाँ ईभी निर्माता कम्पनीहरुले स्थानीय बजारमा गाडीको मूल्य घटाए पनि बाहिर भने महँगोमा बेचिरहेका छन्। उदाहरणका लागि चीनमा बिवाईडी सिगल ह्याचब्यागको मूल्य पाँच हजार ९०० पाउन्ड मात्र छ।
अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सी आइईएका अनुसार निओले २०२३ मा ३ अर्बको घाटा व्यहोर्नु परेको थियो। जसलाई बजारमा टिक्नको लागि सरकारले सहुलियत दिएको थियो।
हाल डोङफेङ मोटर र चांगन अटो दुवै केन्द्रीय सरकारको स्वामित्वमा रहेका कम्पनी हुन्। यी दुई कम्पनीबीच मर्जरका लागि छलफल भइरहेको छ।
चिनियाँ ईभी निर्माता कम्पनीहरुले स्थानीय बजारमा गाडीको मूल्य घटाए पनि बाहिर भने महँगोमा बेचिरहेका छन्। उदाहरणका लागि चीनमा बिवाईडी सिगल ह्याचब्यागको मूल्य पाँच हजार ९०० पाउन्ड मात्र छ।
बेलायतमा डल्फिन सर्फ नाममा त्यसै कारको मूल्य १८ हजार ६५० पाउन्ड छ। रोडिम समूहका अनुसार युरोपमा बिवाईडीको गाडी चीनभन्दा करिब ११ हजार पाउन्ड महँगोमा बेचिएको छ।
बेलायत, स्पेन, र इटालीलगायतका देशहरूमा चिनियाँ ईभीको मुख्य निर्यात भइरहेको छ। अन्य देशमा गाडी निर्यात गर्दा चीनमा निर्मित कारहरूको स्टिकर मूल्यहरू उच्च हुने गर्छन्। एजेन्सीको सहयोगमा
