काठमाडाैं। ओट्स बजार वर्तमान समयमा विश्ववभर शक्तिशाली गतिविधि देखाइरहेको छ। सन् २०२५ मा यो बजार अमेरिकी डलरमा ८ हजार ८५ करोड मिलियन मूल्य छ। सन् २०३५ सम्म यो ११ हजार १८६ करोड मिलियन डलरमा पुग्ने अनुमान गरिएको छ।
उक्त वृद्धि वार्षिक ३.३ प्रतिशतको दरमा हुने गरी प्रक्षेपण गरिएको छ। मानिसको स्वास्थ्य-केन्द्रित र वनस्पति-आधारित खान-पानको छनौटमा आएको मौलिक परिवर्तनले सम्भव भएकाे हाे। सन् २०२४ मा विश्वव्यापी ओट्स उत्पादन करिब २९.८७ मिलियन टन पुगेको छ। यसले बजारमा भएको व्यापक गतिविधिको संकेत दिन्छ।
बजारको स्थितिलाई हेर्दा युरोप सबैभन्दा अगाडि छl जहाँ विश्वव्यापी बजार सेयरको लगभग ४० प्रतिशत छ र यसको मूल्य ३ हजार २३५ करोड मिलियन डलर रहेको छ। उत्तरी अमेरिका दोस्रो स्थानमा छ, जहाँ ३० प्रतिशत सेयर र २ हजार ४२४ करोड मिलियन डलरको बजार मूल्य रहेको छ। एसिया २० प्रतिशत सेयर (१ हजार ६१६ करोड मिलियन डलर) र मध्यपूर्व तथा अफ्रिका ५ प्रतिशत सेयर (४०४.५३ मिलियन डलर) छ।
ओट्स बजारको मुख्य शक्ति भनेको उपभोक्ताबीच स्वास्थ्य चेतनाको क्रमशः वृद्धि हो। संयुक्त राज्य अमेरिका र युरोपमा ६० प्रतिशतभन्दा बढी उपभोक्ताहरुकाे मुख्य खान्की ओट्स हुन्छ। ओट्समा उच्च मात्रामा फाइबर, बीटा-ग्लुकान, वनस्पति प्रोटिन र आवश्यक खनिज हुन्छ। उपभोक्ता क्रय व्यवहारमा परिवर्तन भइरहेको छl जहाँ निश्चित बजारमा ४५ प्रतिशत उपभोक्ताहरु अब अनलाइन माध्यमबाट ओट्स खरिद गर्दैछन्। वनस्पति-आधारित खान-पानको विश्वव्यापी आन्दाेलनले ओट्स बजारमा अभूतपूर्व अवसर सृष्टि गरेको छ।
युक्त राज्य अमेरिका र युरोपमा ६० प्रतिशतभन्दा बढी उपभोक्ताहरुकाे मुख्य खान्की ओट्स हुन्छ।
वृद्धिको सकारात्मक चित्रका बाबजुद, बजारमा सामग्री लागत उतार-चढाव र सस्ता खान्कीसँगकाे प्रतिस्पर्धाले बाधा ल्याइरहेकाे छ। गँहु वा जौको मूल्य १० देखि १५ प्रतिशतले घट्छ। क्रेताहरु ओट्सबाट अन्यतर स्थानान्तर गर्न सक्छन्, जसले मूल्य निर्धारणमा दबाब सृष्टि गरेको छ। २०१८ मा अमेरिकी ओट्स निर्यात अघिल्लो वर्षको तुलनामा लगभग ३५.३ प्रतिशतले गिरावट आएको थियोl
आपूर्ति शृंखला लचकता अन्य महत्वपूर्ण चिन्ता हो। प्रतिहेक्टर उपजमा भएका भिन्नताहरु आपूर्तिलाई असर गर्दै छन्। उदाहरणका लागि २०१८ मा अमेरिकाको औसत उपज प्रतिहेक्टर लगभग २.३ टन थियोl अघिल्लो वर्षको तुलनामा लगभग ५.२ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियोl तर, सँधै अघिल्लो शीर्ष तुलना गर्दा समतल रहेको थियो।
ओट्स विभिन्न रूपमा रूपान्तरण गर्नु जटिल गरिएको छ। जस्तै: ग्रुट्स, आटा वा फ्लेक्स। यह समर्पित उपकरण र अलग प्रविधि आवश्यक गर्दै छ। समाप्ति-उत्पादनको उपज कहिलेकाहीँ इनपुट अनाजको ८० प्रतिशतभन्दा कम रहेको छ। अतिरिक्त रूपमा, बढ्दो खरिदकर्ता मांगहरु प्रमाणीकरण जस्तै जैविक, गैर-जीएमओ र ग्लुटेन-रहित पदनामहरु सबै सरबराह शृंखलामा प्रसंस्करण लागत बढाएको छ।
उत्पादन वर्गीकरण र कार्यक्षमता
नियमित र फ्लेक्स खण्ड बजारमा प्रभुत्व जमाएको छ। कुल बजार सेयरको ४९.५ प्रतिशत नियन्त्रण गर्दै र चार हजार ङ कराेड (४,०००.००) मिलियन डलरमा मूल्यवान छ। ग्रुट्स खण्ड बजारको ३० प्रतिशत प्रतिनिधित्व गर्दै छ, यसको मूल्य २ हजार ४२० कराेड (२,४२०.००) मिलियन डलर छ। उदीयमान पाउडर र आटा रूपहरु परम्परागत ग्रुट्स र फ्लेक्सको तुलनामा द्रुत गतिअन्तर्गत बजार ग्रहण गरिरहेको छ।
२०२४ मा, नियमित रोल गरिएको ओट्स कुल ओट्स बजारको लगभग ३०.२२ प्रतिशत खाता गरेको छ, जबकि तात्कालिक दलिया लगभग २२.७८ प्रतिशत योगदान गरेको छ। २०२४ को दौडान, निश्चित बजारमा ३० प्रतिशतभन्दा बढी नयाँ खाद्य लञ्च ओट्स वा ओट्स-संवर्धित सूत्र समावेश गरेको छ, यह सबै उद्योगमा शक्तिशाली नवाचार गतिविधिको संकेत दिन्छ।
अनुप्रयोग बजार र उदीयमान खण्डहरु
खाद्य घटक अनुप्रयोगहरु सबैभन्दा ठुलो अन्त-उपयोग खण्ड बनेका छन्, बजार मूल्यको ४० प्रतिशत (३ हजार २३४.०४ मिलियन डलर) लेखांकन गर्दै छन्। बेकरी र कन्फेक्शनरी २५ प्रतिशत (२ हजार २१.२७ मिलियन डलर) मा र अन्य खण्डहरु शेष सेयर लेखांकन गर्दै छन्। पशु-खाना अनुप्रयोग अभी पनि महत्वपूर्ण छ, ऐतिहासिकरूपमा कुल अनुप्रयोग आय रकम अनुमानित ४८.३ प्रतिशत खाता गरेको छ। तथापि, मानव-खाद्य अनुप्रयोग बढ्दो गति प्राप्त गरिरहेको छ, उदीयमान अर्थव्यवस्थामा ओट्स खाद्य घटक उपयोग लगभग वर्षमा ८ प्रतिशतले बढिरहेको छ।
एक उल्लेखनीय प्रवृत्ति ओट्स निजी देखभाल सूत्रहरुमा एकीकरण हो। कोलोइडल ओट्स अर्क छाला-देखभाल पंक्तिमा समावेश भइरहेको छ र साँघुरो खण्डहरुमा वर्षमा लगभग १२ प्रतिशतको वृद्धि दर अनुभव गरिरहेको छ। स्वास्थ्यसेवा र सौन्दर्य सामग्री अनुप्रयोगहरु साँघुरो खण्डहरुमा वर्षमा अनुमानित १५ प्रतिशतले विस्तार गरेको छ, परम्परागत खाद्य अनुप्रयोगहरु बाहिर नयाँ आय धारा खोलिरहेको छ।
भौगोलिक बजार गतिविधि
उत्तरी अमेरिका महत्वपूर्ण बजार बनेको छ, जहाँ संयुक्त राज्य कुल क्षेत्रीय खपत अनुमानित ६५ प्रतिशत नियन्त्रण गरेको छ। अमेरिकी बजार २०२४ मा अनुमानित लगभग १.३ अरब डलर रहेको छ, जबकि घरेलु उत्पादन २०२३ मा लगभग ५५ मिलियन बुशेल पुगेको छ। अनलाइन खुद्रा वितरण चैनलहरु सबैभन्दा द्रुत विकाशील खण्ड बनेका छन्, अमेरिका क्षेत्रमा वार्षिक लगभग ९.१ प्रतिशतको वृद्धि दर सहित।
यूरोप सबैभन्दा ठुलो भौगोलिक बजार बनेको छ। जर्मनी, युनाइटेड किङ्गडम, फ्रान्स, इटली र स्पेन मुख्य केन्द्रहरु बनेका छन्। यह पाँचवटा देशहरु सम्मिलित रूपमा यूरोपीय ओट्स खपताको महत्वपूर्ण अंश खाता गर्दै छन्, महाद्वेश भर क्रमागत नवाचार र गुणोत्तर वृद्धि चलाइरहेको छ। यूरोपीय निर्माताहरु जैविक र कार्यात्मक ओट्स उत्पादन विकासमा नेतृत्व प्रदर्शन गरेको छन्।
एशिया-प्रशान्त महत्वपूर्ण वृद्धि अवसरहरु प्रस्तुत गरिरहेको छ। ओट्स ग्रहण शहरी एशीय घरहरुमा कतिपय देशहरुमा वर्षमा लगभग ८ प्रतिशतले बढिरहेको छ, व्यवसायिक-से-व्यवसायिक सरबराह शृंखलमा नयाँ मांग सृष्टि गरिरहेको छ। फेब्रुअरी २०२५ मा, एक स्थानीय यूरोपीय ओट्स दूध ब्राण्डले आफ्नो घर बजारमा ७.२ प्रतिशत भोल्यूम वृद्धि हासिल गरेको छ, ओट्स दूध अपनाइ लगभग ३५ प्रतिशत घरहरुमा पुगेको छ। चीन, भारत, जापान, दक्षिण कोरिया र अस्ट्रेलिया प्रभुत्वशाली एशीय बजारहरु बनेका छन्।
लगानी परिदृश्य र अवसरहरु
लगानी गतिविधि प्रसंस्करण बुनियादी संरचना र घटक नवाचारमा तेजी ल्याइरहेको छ। कम्पनीहरु ओट्स आटा र ओट्स-ब्रान प्रसंस्करण क्षमता विस्तार गर्न पुँजी वितरण गरिरहेका छन्, विशेषगरी एशिया-प्रशान्तमा जहाँ बेकरी र स्न्याक निर्माणमा ओट्स उपयोग ८ देखि १० प्रतिशत वार्षिक दरले बढिरहेको छ।
उच्च-मूल्य अनुप्रयोगहरु आकर्षणीय अवसर प्रस्तुत गरिरहेको छन्। ओट्स-आधारित माँस विकल्पहरु, गरिएको ओट्स आटा र उच्च-मूल्य स्न्याक बारहरु विस्तारशील वर्गहरु बनेका छन्। प्रमाणित ग्लुटेन-मुक्त ओट्स खण्ड विकसित देशहरुमा १० प्रतिशत भन्दा बढी उपभोक्ताहरुलाई सम्बोधन गरेको छ जो सक्रियरुपमा ग्लुटेन अस्वीकार गर्दै छन्, परम्परागत उत्पादन माथि १५ देखि २० प्रतिशत दायरामा उच्च मूल्य निर्धारण गरिरहेको छ।
संयुक्त उद्यम ओट्स खेती र मिलिङमा कनाडा र रसियामा स्थापन भइरहेका छन्, जो सम्मिलित रूपमा विश्वव्यापी उत्पादनको लगभग ३७ प्रतिशत खाता गर्दै छन्, कच्चा माल सरबराह शृंखल सुरक्षित गर्न। उत्तरी अमेरिकामा अनलाइन खुद्रा चैनलहरु भोल्यूम वृद्धि दर लगभग ९.१ प्रतिशत अनुभव गरिरहेका छन्, व्यवसायिक-से-व्यवसायिक सरबराहकर्ताहरुका लागि मापनयोग्य अवसरहरु संकेत गरिरहेको छ।
दोहरो-क्षमता सहित प्रसंस्कारकहरु, खाद्य र पशु-खाना अनुप्रयोग दुवै सेवा गर्न सक्षम, क्रस-अनुप्रयोग मांग क्याप्चर गर्न स्थिति भइरहेका छन्। आहार अनुप्रयोगहरु ऐतिहासिकरूपमा कुल अनुप्रयोगहरुको लगभग ४८.३ प्रतिशत खाता गरेको कारणमा, ओट्सको मानव-खाद्य रूपान्तरण उच्च-मार्जिन अवसर प्रस्तुत गरिरहेको छ।
साम्प्रतिक बाजार विकास र नयाँ पहलहरु
उद्योगले साम्प्रतिक महिनाहरुमा महत्वपूर्ण उत्पादन नवाचार देखिरहेको छ। अप्रिल २०२३ मा, एक प्रमुख यूरोपीय ओट्स प्रसंस्कारकले सिन्थेटिक कीटनाशक बिना रोइएको जैविक कार्यात्मक ओट्स आटासहित आफ्नो पोर्टफोलियो विस्तार गरेको छ, लगभग १० प्रतिशत भोल्यूम विस्तार हासिल गरेको छ। २०२४ को दौडान, एक उत्तरी अमेरिकी स्न्याक निर्माताले ओट्स-ब्रान-गरिएको बार लञ्च गरेको छ जो आफ्नो पहिलो वर्षमा स्वास्थ्य स्न्याक वर्गमा लगभग ८ प्रतिशत अतिरिक्त सेयर क्याप्चर गरेको छ।
२०२५ मा, एक खाद्य-घटक कम्पनीले १० प्रतिशत वा अधिक फाइबर सामग्री सहित उच्च-बीटा-ग्लुकान ओट्स एकाग्रता उत्पादन आरम्भ गरेको छ, पञ्च प्रमुख बेकरी मूल उपकरण निर्माताहरुलाई प्रारम्भिक आपूर्ति गरिरहेको छ। एक एशिया-प्रशान्त घटक सरबराहकारले एक ओट्स-मिलिङ सुविधा निर्माणमा संयुक्त उद्यममा प्रवेश गरेको छ, जसले वर्षमा एक लाख मेट्रिक टन भन्दा बढी प्रसंस्करण गर्ने अनुमानित छ, घरेलु स्न्याक र बेकरी निर्माताहरुलाई सरबराह गर्न लक्ष्य गरिरहेको छ।
उत्पादन रूप नवाचार परम्परागत वर्गहरु बाहिर विस्तार गरिरहेको छ। द्रुत-पकाउने ओट्स, रातो भर ओट्स किट र ओट्स-ब्रान-गरिएको स्न्याक बारहरु विकाश खण्डहरु बनेका छन्। ई-व्यापार भिन्नताहरु सदस्यता मोडेल सहित अब नयाँ बजारहरुमा अनलाइन ओट्स बिक्रयको २० प्रतिशतभन्दा बढी प्रतिनिधित्व गरिरहेको छ, उपभोक्ता क्रय व्यवहारको डिजिटल परिवर्तन प्रतिबिम्बित गरिरहेको छ।
सुपरमार्केट र हाइपरमार्केट २०२३ मा विश्वव्यापी वितरण-चैनल सेयरको लगभग ४४.९ प्रतिशत बनाए। तथापि, अनलाइन खुद्रा चैनलहरु तेजी ल्याइरहेका छन्, केही बजारहरु ९ प्रतिशत भन्दा बढी वार्षिक वृद्धि दर अनुभव गरिरहेका छन्। यह परिवर्तन ब्यापक ई-व्यापार अनुपातन र सुविधाजनक घर-डेलिभरी विकल्पको लागि उपभोक्ता पसन्दको विस्तृत परिवर्तন प्रतिबिम्बित गरिरहेको छ, विशेषगरी प्याकेज ओट्स उत्पादनका लागि।
भविष्य दृष्टिकोण र बाजार प्रक्षेपण
स्वास्थ्य सचेतना, वनस्पति-आधारित आहार प्रवृत्ति र उत्पादन नवाचारको अभिसरण २०३५ सालसम्म ओट्स बजार निरंतर विस्तारको लागि स्थिति भइरहेको छ। मूल्य अस्थिरता र आपूर्ति शृंखला चुनौतीहरु भने गएको बाबजुद, मौलिक मांग कारकहरु मजबुत रहिरहेका छन्। कार्यात्मक ओट्स एकाग्रताहरु, ओट्स-आधारित विकल्प प्रोटिनहरु र निजी देखभाल अनुप्रयोगहरुको उदय आय धारा विविध गरिरहेको छ र परम्परागत खाद्य खण्डहरुमा निर्भरता कम गरिरहेको छ।
सरबराह शृंखला लचकता, प्रसंस्करण बुनियादी संरचना र मूल्य-संयोजन उत्पादन विकासमा लगानी गरिरहेका उद्योग सहभागीहरु २०३५ सालसम्म अगाडिबाट महत्वपूर्ण वृद्धि अवसर क्याप्चर गर्न राम्ररुपमा स्थिति भइरहेका छन्। ३.३ प्रतिशत सीएजीआर अनुमान ठोस, दीर्घस्थायी विस्तार प्रतिनिधित्व गरिरहेको छ, चक्रीय बजार गतिविधि भन्दा बरु विश्वव्यापी आहार पसन्दमा धर्मनिरपेक्ष परिवर्तनले समर्थन गरिरहेको छ।
