काठमाडौं। नेपालको हालैको आर्थिक वृद्धिले ठूला परम्परागत क्षेत्रहरू र तीव्र गतिमा विस्तार भइरहेका साना उद्योगहरूबीच उल्लेखनीय भिन्नता देखाएको छ। कृषि, थोक र खुद्रा व्यापार, र उत्पादन जस्ता क्षेत्रहरूले अर्थतन्त्रमा महत्वपूर्ण हिस्सा राखे पनि तिनीहरूको वृद्धि अपेक्षाकृत सुस्त रहेको आर्थिक विश्लेषणले देखाएको छ।
यसैबीच, केही साना क्षेत्रहरूले बलियो गति देखाएका छन्। विद्युत र ग्यास क्षेत्रले १३.८२% को सर्वाधिक वृद्धि दर हासिल गर्दै कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा ९३.२४ अर्ब रुपैयाँ (जीडीपीको १.७३%) योगदान गरेको छ।
यातायात र भण्डारण क्षेत्रले ९.४५% वृद्धि गर्दै ३८७.५८ अर्ब रुपैयाँ (७.२०%) को पर्याप्त योगदान दिएको छ। वित्तीय र बिमा गतिविधिहरूले ६.२९% को विस्तार देखाउँदै ३५७.६६ अर्ब रुपैयाँ (६.६५%) थप गरेको छ।
बास र खाना सेवा क्षेत्र ५.००% ले बढेर १३२.५५ अर्ब रुपैयाँ (२.४६%) योगदान गरेको छ भने सूचना र सञ्चार क्षेत्रले ४.८१% वृद्धि गर्दै १०४.२५ अर्ब रुपैयाँ (१.९४%) हिस्सा राखेको छ। मानव स्वास्थ्य र सामाजिक कार्य क्षेत्रले ४.७७% वृद्धि गर्दै ८२.१३ अर्ब रुपैयाँ (१.५२%) उत्पादनमा योगदान गरेको छ।
संरचनागत रूपान्तरणका प्रारम्भिक संकेतहरू
यी प्रवृत्तिहरूले सेवा, पूर्वाधार र वित्तीय आधुनिकीकरणतर्फको उत्साहजनक परिवर्तनलाई प्रतिविम्बित गर्दछ, जुन संरचनागत रूपान्तरणका प्रारम्भिक संकेतहरू हुन्। तर, यो संक्रमण प्रक्रियागत सुधारहरू बिना अपूर्ण रहन्छ।
आर्थिक विज्ञहरूका अनुसार, नेपालले उच्च उत्पादकता भएका क्षेत्रहरूमा स्रोतसाधन पुनर्वितरण मात्र नगरेर सार्वजनिक प्रशासनमा अकुशलता, नियामक जटिलता र कमजोर संस्थागत समन्वयका समस्याहरूलाई समेत सम्बोधन गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। यी प्रक्रियागत चुनौतीहरूले प्रायः वृद्धिका लागि तयार भएका क्षेत्रहरूलाई नै बाधा पुर्याउने गर्छ।
आगामी आर्थिक वर्षमा सम्भावना
आर्थिक विश्लेषकहरूले नेपालको अगाडिको बाटो चुनौतीपूर्ण भए पनि केन्द्रित प्रयास, सुधारिएको शासन व्यवस्था र वास्तविक राजनीतिक इच्छाशक्तिसँगै आर्थिक वर्ष २०८२ (२०२५–२६) ले अधिक लचिलो, समावेशी र समृद्ध आर्थिक युगको सुरुवात गर्न सक्ने जनाएका छन्।
यो आर्थिक प्रवृत्तिले नेपालको अर्थतन्त्रमा सेवा क्षेत्रको बढ्दो महत्वलाई उजागर गर्दै भविष्यमा यिनै क्षेत्रहरूले नेपालको आर्थिक वृद्धिमा नेतृत्वदायी भूमिका खेल्न सक्ने सम्भावनालाई इंगित गरेको छ।
-1748147562.jpeg)
